Strategia biznesowa
Sektor elektroenergetyczny czeka głęboka transformacja. Wpływa na to rosnąca rola odbiorców, a także nowe technologie wytwarzania energii oraz wzrost ich udział w pokrywaniu zapotrzebowania krajowego. Zachodzą zmiany na rynku i w regulacjach.
Działania w dziedzinie neutralności klimatycznej powodują, że rośnie zapotrzebowanie na zieloną energię. Pojawiają się wyzwania w postaci konieczności zapewnienia bilansowania systemu przy znacznym udziale generacji rozproszonej.
Wszystkie te zagadnienia stanowią fundament strategii PSE na lata
2020-2030.
Działania w dziedzinie neutralności klimatycznej powodują, że rośnie zapotrzebowanie na zieloną energię. Pojawiają się wyzwania w postaci konieczności zapewnienia bilansowania systemu przy znacznym udziale generacji rozproszonej.
Wszystkie te zagadnienia stanowią fundament strategii PSE na lata
2020-2030.
Strategia biznesowa
Branża elektroenergetyczna znalazła się na rozdrożu. Nie wiadomo, który model rynku energii elektrycznej zdominuje przyszłość. Z jednej strony bowiem KE i ACER propagują koncepcję zintegrowanych hurtowych rynków elektroenergetycznych dla całej Europy, z drugiej strony jednak – następuje rozwój rozproszonych, prosumenckich jednostek wytwórczych i magazynów nastawionych na samowystarczalność energetyczną lokalnych społeczności. Innych decyzji strategicznych, w tym inwestycyjnych, wymaga budowanie rynku w oparciu o integrację funkcji biznesowych i udostępnianie własnych zdolności przesyłowych na rynku europejskim, a innych – przyszłość budowana z wykorzystaniem prosumenckiej infrastruktury energetycznej, stanowiącej alternatywny sposób zaspokajania potrzeb energetycznych.
Przed nami wiele dylematów i trudnych decyzji do podjęcia. Jednak niezależnie od drogi, którą podąży sektor, niezmienną rolą operatora systemu przesyłowego pozostanie zapewnianie bieżącego bezpieczeństwa dostaw energii. PSE wypracują model świadczenia usług dodanych do usługi przesyłania, stanowiących przekonujący dla odbiorców nośnik wartości (compelling value proposition), które to usługi będą podnosiły standard bezpieczeństwa i jakości dostaw energii elektrycznej. Usługi te to przede wszystkim usługi zapewnienia bezpieczeństwa cybernetycznego instalacji odbiorczych, usługi operatora informacji pomiarowej – centrum danych pomiarowych oraz usługi uodparniające system elektroenergetyczny na stany zagrożenia i awarie różnej skali.
Wszystkie te zagadnienia stanowią fundament strategii PSE i znajdują swoje odzwierciedlenie wśród priorytetowych inicjatyw naszej organizacji.
Wartości PSE
Kluczowe wartości PSE to: niezawodność, wiarygodność i odpowiedzialność.
Niezawodność
PSE to niezawodny partner dla odbiorców energii, wytwórców, operatorów systemu dystrybucyjnego, operatorów rynków, giełd energii, regulatora oraz Rządu RP. Spółka zapewnia ciągłość dostaw energii elektrycznej w perspektywie krótko- i długoterminowej, w oparciu o działania zmierzające do efektywnego zarządzania zagrożeniami dla ciągłości dostaw energii elektrycznej z sieci przesyłowej.
Wiarygodność
PSE swoimi działaniami potwierdzają, że posiadają wszelkie kompetencje niezbędne do sprawowania powierzonej funkcji oraz realizowania powierzonej misji. Gwarantami stabilności działania oraz trwałości relacji z partnerami biznesowymi są w naszej organizacji rygorystyczne przestrzeganie ładu korporacyjnego oraz wewnętrznych procedur.
Odpowiedzialność
PSE we wszelkich podejmowanych działaniach dbają o przyszłe pokolenia, środowisko naturalne, bezpieczeństwo energetyczne kraju i pozycję polskiej gospodarki na świecie.
Ze zdefiniowanych wartości naszej spółki wypływają idee, będące jednocześnie wskazówkami postępowania dla wszystkich pracowników naszej organizacji. Do idei tych należą: nowoczesność, profesjonalizm, partnerstwo, rozwój, otwartość. Działanie zgodne z tymi ideami pozwala na spokojną i efektywną pracę oraz niezakłócony rozwój zawodowy i osobisty.
Ze zdefiniowanych wartości naszej spółki wypływają idee, będące jednocześnie wskazówkami postępowania dla wszystkich pracowników naszej organizacji. Do idei tych należą: nowoczesność, profesjonalizm, partnerstwo, rozwój, otwartość. Działanie zgodne z tymi ideami pozwala na spokojną i efektywną pracę oraz niezakłócony rozwój zawodowy i osobisty.
Wyzwania i cele strategiczne PSE
Nowa Strategia PSE to wizja nowoczesnego rynku energii. Do jej zaprojektowania użyto platformy Jibility. W ten sposób PSE stanęły w gronie globalnych liderów opierających swoje strategie na ambitnej metodzie planowania według zdolności biznesowych.
Strategia PSE na lata 2020-2030 została przygotowana z wykorzystaniem metody planowania strategicznego według zdolności biznesowych zwanej capabilities based planning. Metoda ta, opracowana przez amerykański RAND Institute, polega na definiowaniu wyzwań, identyfikacji celów oraz inicjatyw, alokacji zasobów do inicjatyw oraz śledzeniu postępu realizacji inicjatyw i ich rezultatów.
PSE zidentyfikowały 6 głównych wyzwań oraz 17 celów, które powinny zostać osiągnięte w perspektywie 10 lat.
Wyzwania stojące przed PSE
Koszt
transformacji
transformacji
Neutralność
klimatyczna
klimatyczna
Import /
export
export
Akceptacja
społeczna
społeczna
Nadmiar
złożoności
złożoności
Zmiana
pokoleniowa
pokoleniowa
Koszt transformacji
Transformacja elektroenergetyczna w obecnym modelu europejskiego rynku energii elektrycznej, w którym duże strefy cenowe są traktowane jako miedziana płyta, na rynku handluje się tylko energią elektryczną, a spośród źródeł nieemisyjnych preferowane są wiatr i słońce, będzie wywierała presję na ponoszenie większych ryzyk i kosztów przez operatorów systemów przesyłowych, w tym PSE.
Koszty te wynikają z rozbieżności pomiędzy modelem rynku a jego rzeczywistymi realizacjami, na które istotny wpływ mają zjawiska fizyczne. Aktywność operatorów, rozumiana jako zapewnianie wykonalności przepływów energii elektrycznej oraz zabezpieczanie jej dostaw „ostatniej szansy”, staje się jednocześnie przedmiotem zainteresowania ze strony giełd, regionalnych centrów koordynacji bezpiecznej pracy systemu, a także regulatorów europejskich: ACER i Komisji Europejskiej. Podkreślić należy, że koszt niedostosowania się do nadchodzących zmian będzie przede wszystkim kosztem dla społeczeństwa (gospodarstw domowych) i gospodarki (przemysłu). Dla PSE kluczem do prawidłowego udziału w transformacji elektroenergetycznej będzie sprawiedliwe alokowanie kosztów do poszczególnych użytkowników europejskiego systemu elektroenergetycznego. Istotne będą również relacje kosztowe w zakresie infrastruktury rynkowej, tj. podział kosztów pomiędzy giełdami, operatorami systemów dystrybucyjnych i operatorem systemu przesyłowego, a w wymiarze ogólnoeuropejskim, pomiędzy operatorami systemów przesyłowych, w zakresie wspólnego wysiłku utrzymywania pracy połączonych synchronicznie systemów elektroenergetycznych przez wszystkich OSP.
Cele:
- Wzrost udziału przychodów pozataryfowych
- Integracja z RCC oparta na rezerwowaniu i weryfikowaniu wyników RCC
- Poprawa trafności taryfy
- Poprawa trafności budżetów
- Utrzymanie churn rate (wskaźnik rezygnacji) na nieznacznym poziomie
Neutralność klimatyczna
Aktualnie promowana koncepcja neutralności klimatycznej odchodzi od neutralności technologicznej w stronę preferencji dla dwóch rodzajów odnawialnych źródeł energii: farm wiatrowych oraz fotowoltaiki, które z biegiem czasu - jak się zakłada - zostaną uzupełnione o magazynowanie energii elektrycznej w wodorze i bateriach chemicznych. Preferowane rodzaje OZE będą rozproszone i będą charakteryzowały się zmiennością wytwarzania zależną od warunków pogodowych, skutkiem czego narastać będzie niepewność co do poziomu generacji w sieci przesyłowej oraz sieciach dystrybucyjnych.
Ze względu na rozwój prosumentów również poziom zapotrzebowania będzie obarczony dużą niepewnością. Ważnym elementem wdrażania neutralności klimatycznej będzie generacja jądrowa, jako wspierająca bezpieczeństwo funkcjonowania systemu elektroenergetycznego ze względu na zdolność do stabilnej pracy.
Cele:
- Realizacja PRSP
- Zapewnienie mechanizmu bilansowania wspierającego bezpieczną pracę KSE przy jego transformacji w niskoemisyjną elektroenergetykę
Import / export
Rosnące koszty zakupu praw do emisji dwutlenku węgla, rosnący udział jednostek o zerowym koszcie zmiennym i nadwyżki produkcji energii elektrycznej z OZE w krajach ościennych doprowadziły do sytuacji, w której zmniejsza się stopień wykorzystania mocy wytwórczych zasilanych paliwami kopalnymi. Z tego powodu starzejące się i sukcesywnie wycofywane krajowe jednostki wytwórcze nie są w pełni zastępowane nowymi źródłami, które w przyszłości pozwoliłyby na samodzielne pokrycie zapotrzebowania na moc i energię w KSE.
Dodatkowo zmiany prawa na poziomie europejskim zwiększają presję na maksymalizację możliwości wymiany transgranicznej, co również może przyczynić się do zmniejszenia wykorzystania krajowych źródeł wytwórczych zasilanych paliwami kopalnymi na rzecz zwiększonego importu tańszej energii elektrycznej wytwarzanej za granicą. Możliwy podział rynku na strefy cenowe (oraz możliwość dzielenia sfer na mniejsze sfery) budzi uzasadnioną obawę o rodzime jednostki wytwórcze i ich konkurowanie w ramach stref o dostęp do rynku energii oraz zdolności przesyłowe połączeń międzystrefowych. Mając powyższe na uwadze, istotnym wyzwaniem dla PSE będzie takie kształtowanie współpracy z Państwami ościennymi, które pozwoli z jednej strony na zapewnienie bezpieczeństwa pracy systemu w sytuacji uniemożliwiającej zbilansowanie z wykorzystaniem wyłącznie źródeł krajowych, a z drugiej strony nie doprowadzi do nadmiernej rozbudowy sieci i połączeń transgranicznych, których rola z czasem może maleć.
Cele:
- Zapewnienie zgodności z CEP70
- Zapewnienie trafności harmonogramów
Akceptacja społeczna
Nowe inwestycje infrastrukturalne stają się coraz większym wyzwaniem ze względu na rosnące zaangażowanie społeczne, spowodowane brakiem akceptacji dla inwestycji lub brakiem akceptacji dla sposobu jej realizacji. Wyzwaniem dla PSE jest zatem prowadzenie skutecznych działań zwiększających akceptację społeczną dla inwestycji w infrastrukturę przesyłową wśród społeczności lokalnych przy jednoczesnym zagwarantowaniu niezawodnego działania i rozwoju KSE
Cele:
- Regulacja stanów prawnych infrastruktury
- Optymalizacja nakładów inwestycyjnych
Nadmiar złożoności
Regulacje europejskie nakładają na OSP szereg nowych wymagań prawnych, głęboko ingerujących w procesy operatorskie realizowane zarówno na poziomie UE, jak i poziomie regionalnym, czy krajowym. Nowe wymagania nakierowane są na zwiększenie wykorzystania infrastruktury przesyłowej, a tym samym na zmniejszenie marginesów bezpieczeństwa. System znacznie częściej pracuje na granicy swoich możliwości. Takie podejście w oczywisty sposób zwiększa wrażliwość systemu na zagrożenia zewnętrzne, w tym cyberataki. Ich prawdopodobieństwo jest wysokie z uwagi na daleko posuniętą cyfryzację i automatyzację tych procesów.
Cele:
- Regulacja stanów prawnych infrastruktury
- Uwzględnienie krytyczności
- Zapewnienie wewnętrznego back-upu dla funkcji outsource'owanych
- Skrócenie czasu zarządzania incydentami
Zmiana pokoleniowa
Na rynku pracy widoczna jest zmiana pokoleniowa, która wywiera olbrzymi wpływ na funkcjonowanie firm i podejście do zatrudniania pracowników. Przedstawiciele najmłodszej grupy wiekowej prezentują inne postawy i oczekiwania wobec pracy niż starsze pokolenia pracowników. Dodatkowo rynek pracy stał się rynkiem pracownika, co potwierdzają także zachodzące w Polsce zmiany demograficzne.
Wyzwaniem dla PSE pozostaje stworzenie oferty spełniającej oczekiwania pracowników dotyczące warunków zatrudnienia i jednocześnie zabezpieczającej potrzeby pracodawcy, m.in. w zakresie:
- Efektywnego zarządzania talentami - zabezpieczenie wykwalifikowanych i przygotowanych następców na wszelkie kluczowe stanowiska.
- Zmiany systemów motywacyjnych – w pozyskiwaniu pracowników równie ważną rolę odgrywa atmosfera pracy czy możliwości rozwoju, a nie tylko wysokość wynagrodzenia.
- Zarządzania zespołami wielopokoleniowymi – polityka zarządzania różnorodnością powinna uwzględniać coraz bardziej zdywersyfikowane, także pod względem wieku, zespoły pracowników.
- Nowych technologii - uelastyczniających otoczenie zawodowe, oferujących pracownikom większe poczucie swobody przy jednoczesnym wzroście efektywności i zapewnieniu komunikacji wolnej od tradycyjnych ograniczeń, związanych z czasem i lokalizacją
- Work-life balance – praca powinna umożliwiać godzenie życia zawodowego z życiem prywatnym, co może odbywać się na przykład poprzez zapewnienie elastycznego czasu pracy, czy pracę zdalną.
- Employer branding – przedstawiciele młodszego pokolenia pracowników w wyborach zawodowych kierują się wizerunkiem organizacji, stąd potrzeba odpowiedniego zarządzania marką pracodawcy.
Cele:
- Wdrożenie modelu kompetencji oraz konkurencyjności wynagrodzeń
- Budowa organizacji opartej na wiedzy
Strategia PSE (horyzont 2. letni) ─ Suplement
Pandemia wirusa SARS-CoV-2 stanowi dla PSE dodatkowe wyzwanie. Według prognoz ekspertów zajmujących się modelowaniem epidemii, pandemia może spowodować m.in. istotny spadek aktywności gospodarczej w horyzoncie nawet dłuższym niż dwuletni, związany przede wszystkim ze spadkiem zapotrzebowania na moc i energię, co może mieć znaczenie dla wielu inicjatyw strategicznych PSE. Wziąwszy pod uwagę te okoliczności, PSE postanowiły opracować suplement do Strategii na najbliższe dwa lata, pozostawiając Strategię Dziesięcioletnią niezmodyfikowaną. W dokumencie zidentyfikowano 6 wyzwań oraz 8 celów strategicznych, którym PSE będą musiały sprostać w tym okresie.
Suplement do strategii PSE 2020-2030
Horyzont dwuletni
Ograniczona redundancja
zespoŁów krytycznych
zespoŁów krytycznych
Utrzymanie
ciągłości działania
ciągłości działania
Spadek
zapotrzebowania
zapotrzebowania
Wystarczalność
wytwórcza
wytwórcza
Dekontaminacja rynku
elektroenergetycznego
elektroenergetycznego
Import /
Eksport
Eksport
Cele:
- Przekwalifikowanie części dostępnej kadry
- Przyciągnięcie i rekrutacja nowych ludzi
Cel:
- Zapewnienie redundancji obiektów
Cele:
- Ograniczenie kosztów operacyjnych
- Nowe usługi systemowe
Cel:
- Wypracowanie metodyki oceny ryzyka zachowania wystarczalności wytwórczej
Cel:
- Gra na czas (Bieżąca analiza kondycji finansowej uczestników rynku energii)
Cel:
- Utrzymanie ciągłości procesu inwestycyjnego
Działania Zespołu Kryzysowego i PSE w czasie pandemii COVID-19
W styczniu 2020 r. Zarząd PSE powołał Zespół Kryzysowy do wdrażania działań prewencyjnych oraz reagowania na bieżącą sytuację związaną z rozprzestrzenianiem się koronawirusa (SARS-CoV-2).
W związku z rozwojem sytuacji epidemicznej, w marcu Zespół podzielono na cztery podzespoły i wyodrębniono Zespół ds. zabezpieczenia medycznego i bhp. Efekty pracy tego Zespołu obejmują wypracowanie i wdrożenie szeregu instrukcji wewnętrznych, które miały minimalizować ryzyko wystąpienia i rozprzestrzeniania choroby COVID-19 wśród pracowników spółki, w tym związanych z pomiarem temperatury osób wchodzących na teren PSE i reagowaniem w sytuacji podejrzenia zachorowania. Członkowie Zespołu uczestniczyli w kontrolach przestrzegania nowych obostrzeń, zbierali zgłoszenia dotyczące sytuacji niepokojących pracowników i aktualizowali wewnętrzne wymagania odpowiednio do zmian w otoczeniu zewnętrznym i wewnątrz spółki. Do zadań Zespołu należało także zabezpieczenie Spółki w środki do dezynfekcji oraz środki ochrony indywidualnej dla pracowników.