Rozwój regionów i lokalnych społeczności

Gwarantując stabilne dostawy energii elektrycznej na danym obszarze, PSE pomagają realizować szereg funkcji istotnych z punktu widzenia regionów i lokalnych społeczności.

Jako odpowiedzialny inwestor i dobry sąsiad przykładamy szczególną wagę do nawiązywania i rozwijania relacji z władzami samorządowymi. W trakcie realizacji inwestycji włączamy w proces decyzyjny, w tym w przygotowanie inwestycji, przedstawicieli województw, powiatów i gmin. Współpracując z administracją samorządową przekazujemy kompleksowe i rzetelne informacje na temat inwestycji, prezentując jednocześnie korzyści płynące z nich dla danej gminy.

Podejmowane w procesie działania informacyjno-konsultacyjne mają na celu ustalenie konsensusu w zakresie ostatecznego przebiegu trasy linii.

Realizując powyższe PSE uwzględniają przede wszystkim:

Kluczowe znaczenie dla ustalenia optymalnej trasy linii ma przeprowadzenie szerokich konsultacji społecznych z władzami gmin, mieszkańcami oraz organizacjami społecznymi. Konsultacje powinny pozwolić na przekazanie wszystkim zainteresowanym pełnej informacji o planowanej inwestycji oraz wypracowanie wspólnego stanowiska.

Działania medialne – na potrzeby współpracy z mediami każdorazowo powoływany jest rzecznik inwestycji. Jego zadaniem jest dostarczenie informacji i udzielanie odpowiedzi na pytania mediów. Poszczególne kroki i etapy realizacji inwestycji przekazywane są za pośrednictwem publikacji medialnych w formach tradycyjnej i elektronicznej – tak, by dotrzeć z przekazem do jak najszerszej grupy odbiorców.

Przyjazna sieć dla budowy linii 400 kV Chełm-Lublin Systemowa
W II i IV kwartale 2019 r. w szkołach leżących na trasie budowy linii 400 kV Chełm-Lublin Systemowa przeprowadzono zajęcia informacyjno-edukacyjne dla uczniów szkół podstawowych pn. Przyjazna sieć. Celem programu było podniesienie poziomu świadomości w zakresie szczególnej roli i znaczenia PSE w systemie elektroenergetycznym oraz podkreślenie znaczenia rozwoju sieci przesyłowej.

W każdej szkole zaprezentowano kluczowe zagadnienia z zakresu:

Oprócz zajęć edukacyjnych drobnym upominkiem nagrodzono każdego ucznia, który przygotował pracę plastyczną o tematyce związanej z bezpieczeństwem użytkowania urządzeń i budowli elektroenergetycznych.
W II kwartale 2019 r. zajęcia zostały przeprowadzone w gminach: Spiczyn, Wólka, Wierzbica, Chełm. W IV kwartale 2019 r. spotkania odbyły się w kolejnych czterech gminach: Niemce, Łęczna, Siedliszcze, Puchaczów.

Przyjazna sieć dla budowy linii 400 kV Baczyna-Plewiska
Dla budowy linii 400 kV Baczyna-Plewiska akcja edukacyjna Przyjazna sieć została dedykowana uczniom klas 1-3 szkół podstawowych, wybieranych w porozumieniu z włodarzami gmin. Przedmiotowe zajęcia pozwoliły zrealizować cele kształcenia zdefiniowane w podstawie programowej. Akcja została zakończona konkursem plastycznym. Najlepsze prace nagrodzono symbolicznymi upominkami.

Odyseja umysłu
W 2019 r. w gminach położonych na trasie inwestycji Budowa linii 400 kV Chełm-Lublin Systemowa, Rozbudowa stacji 400/110 kV Lublin Systemowa oraz Rozbudowa stacji 220/110 kV Chełm zorganizowano zajęcia i warsztaty we współpracy z fundacją Odyseja Umysłu. Odyseja Umysłu to międzynarodowy program edukacyjny skierowany do młodych osób na różnym etapie kształcenia, docierający do kilku tysięcy szkół w ponad 20 krajach. Program został stworzony w USA w 1978 r., w partnerstwie z agencją kosmiczną NASA, w celu uzupełnienia edukacji szkolnej o umiejętności związane z innowacyjnym myśleniem, nietypowym podejściem do rozwiązywania problemów, pracą w grupie oraz improwizacją. Uczestnicy programu działają w 5-, 7-osobowych grupach reprezentujących poszczególne szkoły. Pod okiem nauczycieli lub wychowawców (trenerów) rozwiązują zadania wymagające nieszablonowego myślenia i kreatywności. Zadania łączą elementy techniczne, artystyczne i humanistyczne i są przypisane do stałych, długoterminowych kategorii, takich jak: mechanika pojazdów, inżynieria urządzeń, reinterpretacja klasycznych dzieł i treści kultury, konstrukcje techniczne, prace i występy artystyczne (głównie teatralne). Dodatkową kategorię stanowią tzw. zadania spontaniczne, których założenia przedstawiane są uczniom w rzeczywistych dniach pracy. Polska edycja programu skierowana była w pierwszej kolejności do szkół podstawowych (grupy wiekowe: do 5 klasy oraz klasy 6-8). Pozostali odbiorcy to szkoły średnie oraz studenci. PSE udało się dotrzeć z programem do szkół z ponad 40 gmin z terenów inwestycyjnych, z czego 9 to lokalizacje z projektu budowy linii 400 kV Chełm-Lublin Systemowa. W ramach zaangażowania PSE, szkoły i ich drużyny mogły liczyć na bezpłatną rejestrację w konkursie i udział w eliminacjach regionalnych (I kwartał 2020 r). W zależności od odbioru konkursu w regionach, PSE rozważają także rozszerzenie współpracy i umożliwienie drużynom startu w zawodach ogólnopolskich.

Wpływ działalności naszej spółki na otoczenie społeczne i środowiskowe ma szczególne znaczenie w przypadku budowy nowych linii napowietrznych. Realizacja inwestycji odbywa się w oparciu o najnowsze normy europejskie PN-EN 50341 dotyczące projektowania elektroenergetycznych linii napowietrznych. Respektujemy wszelkie obowiązujące w kraju akty prawne z obszarów ochrony środowiska, planowania i zagospodarowania przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, prawa budowlanego oraz pozostałych.

Do budowy każdej linii niezbędne jest pozyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, zgodnie z którymi w wybranych miejscach linii stosuje się oznakowanie przewodów lub słupów elementami widocznymi dla ptaków (sylwetki ptaków drapieżnych na wieżyczkach odgromowych lub spirale ostrzegawcze zawieszone na przewodach). Zgodnie z obowiązującym prawem, stosowane jest również oznakowanie przeszkodowe linii jako przeszkody lotniczej.
Urządzenia, aparaty i układy instalowane w stacjach spełniają również wymagania norm europejskich, co zapewnia wysoki poziom niezawodności ich pracy. Stosowane są także rozwiązania zmniejszające oddziaływanie stacji elektroenergetycznej na otoczenie, w tym na środowisko naturalne. Każdy instalowany transformator sieciowy wyposażany jest w misę olejową, zabezpieczającą środowisko przed wyciekiem oleju w przypadku awarii.

W celu uregulowania stosunków prawnych dotyczących urządzeń przesyłowych pomiędzy przedsiębiorcami przesyłowymi a właścicielami nieruchomości, na których takie urządzenia się znajdują, w 2008 r. wprowadzono do kodeksu cywilnego pojęcie „służebności przesyłu”. Prawo służebności przesyłu określa zakres, w jakim przedsiębiorca przesyłowy może korzystać z cudzej nieruchomości, na której znajdują się lub mają znajdować się jego urządzenia przesyłowe, czyli wszelkie konstrukcje i instalacje tworzące linie elektroenergetyczne. Wprowadzone zapisy umożliwiają inwestorowi dostęp do urządzeń, czyli słupów, przewodów i elementów stacji, znajdujących się na nieruchomości w przypadkach awarii, napraw i konserwacji.

Zgodnie z obowiązującym prawem, za ustanowienie służebności przesyłu każdemu właścicielowi nieruchomości wypłacane jest wynagrodzenie oraz odszkodowanie z tytułu obniżenia wartości nieruchomości.

Przed rozpoczęciem prac zlecamy wykonanie operatów szacunkowych dla każdej nieruchomości objętej inwestycją. Operaty stanowią podstawę do ustalenia wysokości wynagrodzenia i odszkodowania dla właściciela działki. Na wielkość wypłat wpływają czynniki takie jak: dotychczasowa wartość i przeznaczenie nieruchomości oraz straty w użytkach rolnych, zasiewach lub zbiorach spowodowane zajęciem części nieruchomości przez urządzenia przesyłowe. Dodatkowe odszkodowanie przysługuje za posadowienie słupa. Zazwyczaj po akceptacji i zawarciu umowy cywilnoprawnej właściciele otrzymują pierwszą ratę odszkodowania. Wypłata drugiej raty następuje po podpisaniu aktu notarialnego, który umożliwia inwestorowi dostęp do terenu i linii. Przyznawane są także odszkodowania za uszkodzenia i straty powstałe podczas prowadzenia prac budowlano-montażowych.

W przypadku braku zgody właściciela gruntu na podpisanie umowy służebności inwestycji celu publicznego po wykorzystaniu całego procesu rokowań uruchamiana jest ścieżka rokowań zgodnie z wymogami art.124 Ustawy o gospodarce nieruchomościami (UGN). Procedura administracyjna jest jednak w procesie negocjacji ostatecznością – przed jej zastosowaniem podejmowane są działania prowadzące do kompromisowego rozwiązania.

Nie prowadzimy statystyk w zakresie liczby umów służebności przesyłu zawieranych z właścicielami nieruchomości przez działających w naszym imieniu wykonawców. Rocznie sprawa dotyczy wielu tysięcy działek. Odsetek zawartych umów szacujemy na 94-98 proc., a pozostałe 2, do 6 proc. stanowią decyzje administracyjne wydane zgodnie z art. 124 Ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Już na etapie planowania lokalizacji inwestycji dokładamy wszelkich starań, aby realizowane przez nas inwestycje w możliwie jak najmniejszym stopniu ingerowały w obszar ludzki. Tam, gdzie to możliwe, rozważamy kilka wariantów lokalizacji inwestycji. Zapraszamy również do współpracy przedstawicieli społeczności lokalnych oraz władz samorządowych. Dokładamy wszelkich starań, aby nasze inwestycje nie wiązały się z koniecznością przesiedleń. W 2018 r. nie doszło do żadnego przypadku przesiedlenia.

Wszystkie urządzenia elektryczne wytwarzają w swoim otoczeniu pole elektromagnetyczne, które powstaje na skutek obecności napięcia oraz w wyniku przepływu prądu. Do grupy tych urządzeń należą linie najwyższych napięć. Wokół linii powstaje pole elektromagnetyczne niskiej częstotliwości (50 Hz) – takie samo jak wytwarzane przez odkurzacz lub pralkę, czyli urządzenia elektryczne używane w każdym domu. Oddziaływanie pola elektromagnetycznego jest często przedmiotem dyskusji na temat potencjalnego wpływu na zdrowie człowieka.

Dotychczasowe wyniki badań przeprowadzonych na całym świecie nie potwierdzają obaw co do negatywnego oddziaływania pól elektromagnetycznych niskich częstotliwości na zdrowie człowieka oraz na inne organizmy żywe, ale też nie wykluczają takiego wpływu. Właśnie z tego powodu w Polsce oraz w całej Unii Europejskiej ustanowiono odpowiednie przepisy określające z dużym zapasem bezpieczeństwa dopuszczalne wielkości oddziaływania obiektów elektroenergetycznych. Nasza spółka rygorystycznie przestrzega przepisów. Przed oddaniem danego obiektu do użytkowania wykonywane są pomiary pól elektromagnetycznych, które następnie poddawane są weryfikacji przez organy ochrony środowiska, co wyklucza możliwość niespełnienia wymagań.

Dla każdego realizowanego zadania inwestycyjnego przygotowujemy informatory dla społeczności lokalnych z rzetelnymi informacjami na temat inwestycji oraz ich wpływu na środowisko. Oddziaływanie pól elektromagnetycznych jest zawsze jednym z elementów programu konferencji regionalnych organizowanych przez wykonawców przy współpracy z nami.

Poziom emitowanego hałasu zależy od konstrukcji linii elektroenergetycznej oraz warunków pogodowych (znacznie wzrasta podczas mżawki i deszczu, na co nie mamy wpływu). Hałas pochodzący z nowo projektowanych linii poza terenem pasa technologicznego nie przekracza wartości dopuszczalnych w środowisku.

Głównymi źródłami hałasu w naszych stacjach są transformatory. Stosujemy urządzenia o obniżonej mocy akustycznej oraz nowoczesne rozwiązania technologiczne układów chłodzenia. W szczególnych przypadkach w celu ograniczenia hałasu budowane są ekrany akustyczne.

Problem widoku z okna, często nawet na dość odległą linię elektroenergetyczną, jest jedną z głównych przyczyn protestów społecznych. Celem każdego projektu jest wkomponowanie linii w krajobraz w sposób minimalizujący negatywne wrażenia estetyczne. Z założenia unikamy prowadzenia linii elektroenergetycznych przez tereny o szczególnych walorach krajobrazowych.

Nasze linie najwyższych napięć wyposażone są w przewody odgromowe. Oznacza to, że w ich sąsiedztwie zmniejsza się zagrożenie uderzenia piorunem. Jednak w pobliżu linii zawsze wymagane jest zachowanie elementarnej ostrożności – w szczególności przy pracach z użyciem sprzętu rolniczego.

Z powodu braku unormowania prawnego służebności przesyłu dla linii elektroenergetycznych wybudowanych w latach wcześniejszych, na gruntach prywatnych pojawiają się czasem problemy związane z utrudnianiem, a nawet uniemożliwianiem ekipom remontowym wstępu na przedmiotowe nieruchomości. Utrudnianie dostępu do obiektu wydłuża czas usuwania awarii lub wykonania remontu, co wywołuje problemy – zwłaszcza dla lokalnych odbiorców energii elektrycznej.

Etap opracowania Studium wykonalności ma na celu dokonanie szczegółowej, pogłębionej analizy możliwości realizacji wariantu inwestycji w oparciu o konkretne opracowania, w szczególności o dokładne mapy obrazujące przebieg linii (wraz z rozstawem słupów) lub umiejscowienie stacji elektroenergetycznej na terenie gminy. Pozwala to przeanalizować lokalne uwarunkowania i zidentyfikować konkretne potrzeby strony w celu zminimalizowana negatywnego wpływu społecznego realizowanych inwestycji.

W ramach prac, na podstawie sugestii zgłaszanych przez władze gmin, powstają modyfikacje (podwarianty) wariantu preferowanego. Są one przedmiotem dalszych konsultacji z lokalnymi społecznościami i – finalnie – przedmiotem oceny w procedurze środowiskowej.

Na tym etapie istotne jest pozyskanie informacji w zakresie:

Na tym etapie prac przeprowadzane są konsultacje społeczne nad docelowym kształtem inwestycji. Podczas spotkań konsultacyjnych mieszkańcy przekazują swoje uwagi i sugestie odnośnie do trasy linii, miejsca posadowienia słupów na działkach, umiejscowienia stacji elektroenergetycznej oraz dróg dojazdowych do nieruchomości, na których będą realizowane prace budowlane. Sugestie są zbierane i analizowane przez przedstawicieli inwestora pod kątem możliwości wdrożenia. Zebrane informacje stanowią podstawę do opracowania wariantów inwestycji, poddawanych następnie ocenie w procedurze środowiskowej. Na tym etapie istotne jest nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów z interesariuszami.