Słowniczek

Agregatorzy

Podmioty zrzeszające mniejszych odbiorców prądu i oferujące udział w usługach redukcji zapotrzebowania na polecenie operatora (DSR).

AIT

Wskaźnik średniego czasu trwania przerwy w systemie przesyłowym elektroenergetycznym; wyrażany w minutach na rok, stanowi iloczyn liczby 60 i wskaźnika energii niedostarczonej przez system przesyłowy elektroenergetyczny (ENS) podzielony przez średnią moc dostarczoną przez system przesyłowy elektroenergetyczny wyrażoną w MW.

ATC allocation metod

Metoda wyznaczania i alokacji zdolności przesyłowych na granicy pomiędzy systemami lub strefami, w której handlowe wielkości mocy przesyłowej oferowane są na bazie uzgodnień dokonanych pomiędzy operatorami dwóch sąsiadujących stref cenowych w okresie przed alokowaniem mocy (tj. przed aukcją mocy), w oparciu o fizyczne właściwości tych stref oraz z uwzględnieniem ograniczeń sieciowych i spodziewanego zapotrzebowania na handlowe zdolności przesyłu.

BAT

Best Available Technology, standard UE określający dopuszczalny poziom emisji dużych zakładów przemysłowych, np. elektrowni.

budowa bez wyłączeń

Budowa, w trakcie której nie ma wyłączeń na cele budowy i beznapięciowego uruchomienia urządzeń (tj. przed przyłączeniem do sieci). Budowa bez wyłączeń zakłada stosowanie takich technologii, organizacji pracy i sposobów budowy oraz przebudowy istniejących obiektów, które pozwalają na wydzielenie placu budowy poza terenem ruchu elektrycznego. W praktyce może to oznaczać budowę nowej stacji lub rozdzielni na nowym terenie (zakupionym w przypadku takiej konieczności) lub budowę nowego obiektu na terenie istniejącego w sposób niekolidujący z pracującymi urządzeniami.

CACM

Capacity Allocation and Congestion Management

CEE

Region Europy Środkowej i Wschodniej

CERT PSE

Zespół Reagowania na Incydenty Komputerowe PSE

CJI

Centralna Jednostka Inwestycyjna

CORE

Region powstały z połączenia regionów CEE i CWE

CORE CCR

Core Capacity Calculation Region

cross-border relevant

Istotny z punktu widzenia wymiany międzystrefowej

CWE

Region Europy Centralno-Zachodniej

czas niesprawności

Czas braku pełnej funkcjonalności danego elementu infrastruktury sieciowej skutkującego: wyłączeniem toru prądowego, wyłączeniem traktu światłowodowego (brak transmisji) lub ograniczeniem funkcjonalności toru prądowego lub traktu światłowodowego. W przypadku linii elektroenergetycznej elementem infrastruktury sieciowej jest tor prądowy i trakt światłowodowy. Wykonawca ponosi odpowiedzialność za niesprawność każdego podlegającego budowie lub przebudowie elementu infrastruktury sieciowej, niezależnie od zakresu tej budowy lub przebudowy, jaki powinien zostać zrealizowany w ramach przedmiotu zamówienia, z wyłączeniem jednak odpowiedzialności za niesprawność składników tego elementu stanowiących dostawy zamawiającego (jeśli dotyczy). Brak pełnej funkcjonalności skutkujący wyłączeniem toru prądowego lub wyłączeniem traktu światłowodowego oznacza, że dla tego toru lub traktu wystąpiła sytuacja, wynikająca z przyczyn innych niż przyczyny związane z prowadzeniem ruchu sieci, powodująca, że nie jest możliwe korzystanie z tego toru lub traktu.

członu capacity

Członu płatności za moc

DYSU

Wskaźnik dyspozycyjności urządzeń przesyłowych – DYSU – jest obliczany jako średnia arytmetyczna wartości wskaźników dyspozycyjności 5 grup urządzeń przesyłowych, obejmujących grupy linii oraz transformatorów zainstalowanych na naszych stacjach. Dyspozycyjność każdej z grupy tych urządzeń liczona jest jako stosunek faktycznego czasu pracy urządzeń przesyłowych (w godzinach) w ciągu roku do nominalnej liczby godzin w ciągu roku. Wskaźnik DYSU ukierunkowany jest na monitorowanie gotowości elementów sieci przesyłowej do świadczenia usługi przesyłania energii elektrycznej i uwzględnia dyspozycyjność wymienionych poniżej 5 grup urządzeń przesyłowych: 1. Linie kategorii L1; obejmuje linie międzynarodowe, promieniowe oraz linie pracujące na napięciu 400 kV obciążone w szczycie mocą powyżej 300 MW, a także linie pracujące na napięciu 220 kV obciążone w szczycie mocą powyżej 170 MW. 2. Linie kategorii L2; obejmuje pozostałe linie. 3. Linie blokowe LB; to linie wyprowadzające moc z elektrowni (łączące elektrownie z dużymi stacjami przyelektrownianymi). 4. Transformatory w stacjach kategorii S11; obejmuje stacje mające połączenia z systemami innych państw, stacje przyelektrowniane oraz sprzęgające sieć 400 i 220 kV. 5. Transformatory w stacjach kategorii S22; obejmuje pozostałe stacje.

dzień publikacji raportu

17 grudnia 2020 r.

ENS

Wskaźnik energii elektrycznej niedostarczonej przez system przesyłowy elektroenergetyczny. Wyrażony w MWh na rok, stanowi sumę iloczynów mocy niedostarczonej wskutek przerwy i czasu jej trwania. Obejmuje przerwy krótkie, długie oraz bardzo długie, z uwzględnieniem przerw katastrofalnych i bez uwzględnienia tych przerw.

ENTSO-E

Europejska Organizacja Operatorów Systemów Przesyłowych Energii Elektrycznej

Pojazdy elektryczne (ang. electric vehicles)

FBA

Flow-Based Allocation

FBA MC

Flow-Based Market Coupling

Mechanizm łączenia rynków dnia następnego oparty na rozpływach energii elektrycznej.

GK PSE

Grupa Kapitałowa PSE

Główna lokalizacja organizacji

Centrala z siedzibą w Konstancinie-Jeziornie

GRI Standards

Global Reporting Initiative Standards

HSEQ

Health, Security, Environmental and Quality.

ICT

Information Communication Technology

IEC

Międzynarodowa Komisja Elektrotechniczna (ang. International Electrotechnical Commission)

Infrastruktura krytyczna

import/eksport flows

Przepływy importu i eksportu

internal flows

Przepływy wewnętrzne

IoT

Internet of Things

IP DSR

Interwencyjny Program DSR

IRiESP

Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej

Information Technology

Jednostka organizacyjna – struktura organizacyjna PSE do której należą departament, biuro oraz Centralna Jednostka Inwestycyjna.

JWCD

Jednostki Wytwórcze Centralnie Dysponowane

KDM

Krajowa Dyspozycja Mocy

Komisja Europejska

Klastry energii

Koncepcja zakładająca tworzenie lokalnych "mikrosystemów", zdolnych m.in. do samodzielnego bilansowania poprzez energetykę prosumencką.

Kooptymalizacja

Jednoczesny zakup energii oraz rezerw

KSE

Krajowy system elektroenergetyczny, zwany również systemem elektroenergetycznym

LIP

Local Implementation Project

Lokalizacje ZKO PSE

Lokalizacje zamiejscowych komórek organizacyjnych w Warszawie, Radomiu, Katowicach, Poznaniu oraz w Bydgoszczy.

loopflows

Przepływy kołowe

MMS

Market Management System, opracowywane na potrzeby PSE narzędzie do planowania pracy KSE w optymalny kosztowo sposób.

modelu Wassily’ego Leontiefa

Metoda ta koncentruje się na badaniu zależności pomiędzy gałęziami gospodarki a przedsiębiorstwami. Model został oparty na najbardziej aktualnych tablicach przepływów międzygałęziowych w bieżących cenach bazowych dla produkcji krajowej w 2010 roku opublikowanych przez GUS w 2014 roku.

Megawat

NCBiR

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju

NEMO

Nominated Electricity Market Operator. Podmiot wyznaczony przez Prezesa URE albo właściwy organ regulacyjny w innym państwie członkowskim do wykonywania zadań związanych z Jednolitym łączeniem Rynków Dnia Następnego lub Dnia Bieżącego.

nJWCD

Jednostka wytwórcza niebędąca jednostką wytwórczą dysponowaną centralnie

Niskie napięcia

Najwyższe napięcia

ODM

Obszarowa Dyspozycja Mocy

ORed

Obiekty redukcji

ORM

Operacyjna Rezerwa Mocy

OSD

Operator systemu dystrybucyjnego – przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się dystrybucją energii elektrycznej, odpowiedzialne za ruch sieciowy w systemie dystrybucyjnym elektroenergetycznym, bieżące i długookresowe bezpieczeństwo funkcjonowania tego systemu, eksploatację, konserwację, remonty oraz niezbędną rozbudowę sieci dystrybucyjnej, w tym połączeń z innymi systemami elektroenergetycznymi.

OSP

Operator systemu przesyłowego elektroenergetycznego – przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem energii elektrycznej, odpowiedzialne za ruch sieciowy w systemie przesyłowym elektroenergetycznym, bieżące i długookresowe bezpieczeństwo funkcjonowania tego systemu, eksploatację, konserwację, remonty oraz niezbędną rozbudowę sieci przesyłowej, w tym połączeń z innymi systemami elektroenergetycznymi.

Operational Technology

Outage scheduler

Osoba odpowiedzialna za planowanie harmonogramu wyłączenia pewnych elementów systemu elektroenergetycznego.

OZE

Odnawialne źródła energii

PEC

Prosumencka Chmura Energii (ang. Prosumer Energy Cloud)

PEM

Pole elektromagnetyczne

Platforma XBID

Informatyczna platforma handlowa transgranicznego Jednolitego łączenia Rynków Dnia Bieżącego, opierająca się na centralnym systemie informatycznym połączonym z lokalnymi systemami transakcyjnymi NEMO i Operatorów Systemów Przesyłowych, umożliwiająca Jednolite łączenie Rynków Dnia Bieżącego.

Prosumenci

Odbiorcy energii elektrycznej, którzy jednocześnie posiadają zdolności wytwórcze, np. mają panele fotowoltaiczne i mogą oddawać energię do sieci.

PRSP

Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię lektryczną” zwany też „Planem Rozwoju Sieci Przesyłowej” sporządzany jest przez Operatora Sytemu Przesyłowego na okres 10 lat. PRSP jest dokumentem kierunkowym, zawiera plan zamierzeń inwestycyjnych w zakresie sieci przesyłowej o charakterze modernizacyjno-rozwojowym, których realizacja przyczynia się do poprawy warunków technicznych i ekonomicznych pracy krajowego systemu elektroenergetycznego. PRSP uwzględnia strategiczne krajowe cele rozwoju sektora elektroenergetycznego oraz regulacje i plany unijne w zakresie rozwoju połączeń transgranicznych. PRSP na etapie sporządzana podlega konsultacjom z zainteresowanymi stronami i jest uzgadniany z Prezesem Urzędu Regulacji Energetyki.

PTS flows

Przepływy przesuwników fazowych

PZI

Plan zamierzeń inwestycyjnych PSE

RCM

Reliability Centered Maintenance

RCN

Regionalne Centrum Nadzoru

RDB

Rynek dnia bieżącego (ang. Intra-Day Market)

RDN

Rynek dnia następnego (ang. Day Ahead Market)

Redispatching

Środek uruchamiany przez jednego lub kilku operatorów systemów poprzez zmianę schematu wytwarzania lub obciążenia w celu zmiany fizycznych przepływów w ramach systemu przesyłowego oraz zmniejszenia ograniczeń fizycznych.

Rynek mocy

ROC

Regionalne centrum operacyjne (ang. Regional Operation Center)

RSCI

Regionalne centra koordynacji i nadzoru (ang. Regional Security Coordination Initiatives)

Stacja elektroenergetyczna

SIDC

Jednolite łączenie Rynków Dnia Bieżącego (Single Intra-Day Coupling). Proces, w ramach którego złożone zlecenia są kojarzone w sposób ciągły, a jednocześnie alokowane są międzyobszarowe zdolności przesyłowe dla różnych obszarów rynkowych na Rynku Dnia Bieżącego.

Średnie napięcia

Spółka

PSE

SwePol

Połączenie Polska-Szwecja

Terenowe lokalizacje PSE S.A.

Lokalizacje PSE odpowiednio w Bydgoszczy, Katowicach, Poznaniu, Radomiu, Warszawie.

transit flows

Przepływy tranzytowe

TSC

Transmission System Operators Security Cooperation; inicjatywa powołana w grudniu 2008 r., mająca na celu podniesienie bezpieczeństwa pracy połączonych systemów elektroenergetycznych w Europie Środkowej poprzez zintensyfikowanie współpracy międzyoperatorskiej.

TSCNET

Spółka TSCNET Services GmbH, której działalność obejmuje usługi wsparcia technicznego operatorów systemów przesyłowych w procesach planowania operacyjnego oraz wsparcia przy realizacji zadań koncepcyjnych prowadzonych w ramach inicjatywy regionalnej TSO Security Cooperation. Udziałowcami TSCNET Services jest kilkunastu europejskich operatorów systemów przesyłowych.

TSO

Właściciel systemów technicznych

Unia Europejska

URE

Urząd Regulacji Energetyki

WCD

Wskaźnik ciągłości dostaw energii elektrycznej. Wskaźnik został skalkulowany jako iloraz całkowitej ilości energii elektrycznej dostarczonej do odbiorców usług przesyłania (OSD i odbiorców końcowych) przez sumę ilości energii elektrycznej niedostarczonej i dostarczonej tym odbiorcom w ciągu roku.

Wydział Dostaw Inwestorskich

Wysokie napięcia

XBID

Jednolity mechanizm łączenia Rynków Dnia Bieżącego (ang. Cross Border Intraday Market)

XBR

Dwustronny redispatching

ZKO

Zamiejscowe komórki organizacyjne jednostek PSE oraz zamiejscowe stanowiska pracy jednostek PSE w Bydgoszczy, Katowicach, Poznaniu, Radomiu oraz Warszawie.